مهدی اخوان ثالث
(م. امید)
(۱۳۰۷ ـ ۱۳۶۹)
ویرایش و تحلیل از
شین میم شین
ناگه غروب کدامین ستاره؟
(۱۳۴۱ ـ ۱۳۵۰)
(م. امید)
(۱۳۰۷ ـ ۱۳۶۹)
ویرایش و تحلیل از
شین میم شین
ناگه غروب کدامین ستاره؟
(۱۳۴۱ ـ ۱۳۵۰)
ادامه
در چار چار زمستان
من دیدم، او نیز می دید
آن ژنده پوش جوان را که ناگاه
صرع دروغینش از پا در افکند
یکچند نقش زمین بود
آنگاه
من دیدم، او نیز می دید
آن ژنده پوش جوان را که ناگاه
صرع دروغینش از پا در افکند
یکچند نقش زمین بود
آنگاه
غلت دروغینش افکند در جوی،
جویی که لای و لجن های آن راستین بود
و آنگاه دیدیم:
ـ با شرم و وحشت ـ
جویی که لای و لجن های آن راستین بود
و آنگاه دیدیم:
ـ با شرم و وحشت ـ
خون،
راستی خون گلگون،
خونی که از گوشه ابروی مرد
خونی که از گوشه ابروی مرد
لای و لجن
را
به جای
خدا و خداوند
آلوده ی وحشت و شرم می کرد
در جوی،
آلوده ی وحشت و شرم می کرد
در جوی،
ـ چون کفچه مار مهیبی ـ
نفت غلیظ و سیاهی
روان بود
۱
اخوان
در این بند شعر
از سویی
خون
را
و
از سوی دیگر
لای و لجن
را
فونکسیونالیزه
می کند.
الف
خون
سوبژکتیویته
(فاعلیت)
کسب می کنند.
مؤثر می افتد.
در محیط پیرامون خود تأثیر می گذارد.
تأثیرگذاری در محیط پیرامون خویش
فونکسیون خون
است.
ب
لای و لجن
اوبژکتیویته
(مفعولیت)
کسب می کند.
از محیط پیرامون خود تأثیر برمی دارد.
تأثیربرداری از محیط پیرامون خویش
فونکسیون لای و لجن
است.
۲
این کردوکار اخوان
امری ساده و پیش پا افتاده است.
یعنی از دست هر ننه قمری برمی آید.
۳
آنچه که امتیاز عظیم اخوان است و از دست کمتر کسی برمی آید،
سلب فونکسیونالیته از خدا و خداوند
است.
خونی که از گوشه ابروی مرد
لای و لجن
را
به جای خدا و خداوند
آلوده ی وحشت و شرم می کرد.
آلوده ی وحشت و شرم می کرد.
۴
خدا و خداوند
سلب فونکسیونالیته
شده اند.
به همین دلیل
تحت تأثیر خون گلگون جاری از گوشه ابروی جوان ژنده پوش
قرار نمی گیرند.
این اما به چه معنی است؟
۵
و آنگاه دیدیم:
ـ با شرم و وحشت ـ خون،
ـ با شرم و وحشت ـ خون،
راستی خون گلگون،
خونی که از گوشه ابروی مرد لای و لجن
خونی که از گوشه ابروی مرد لای و لجن
را
به جای خدا و خداوند
آلوده ی وحشت و شرم می کرد
در جوی، چون کفچه مار مهیبی نفت غلیظ و سیاهی روان بود.
آلوده ی وحشت و شرم می کرد
در جوی، چون کفچه مار مهیبی نفت غلیظ و سیاهی روان بود.
این بدان معنی است
که
خدا و خداوند
بلحاظ هومانیته (آدمیت، بشر دوستی) و سوسیالیته (اجتماعیت، همنوعدوستی)
بدتر و عقب مانده تر از لای و لجن
اند.
این بدان معنی است
که
خدا و خداوند
بدبخت تر و ترحم انگیزتر و بی رحم تر از لای و لجن
اند.
۶
عظمت فکری اخوان و غنای معنوی این سخن او
وقتی آشکار می گردد
که
مفاهیم خدا و خداوند
مورد تأمل و تحلیل قرار گیرند.
راستی
معنی خدا و خداوند چیست؟
۷
اهورا در حال اعطای تاج به اردشیر بابکان
(نقش رستم)
ما
از
جهان بینی اخوان
هنوز اطلاع دقیقی نداریم.
ولی از مفاهیم او در اشعارش که تاکنون مورد تأمل و تحلیل قرار داده ایم،
به این نتیجه می رسیم
که
اخوان
الله
را
با
اهورا
جایگزین کرده است.
اگر حدس ما یقین باشد،
می توان گفت که اخوان
دیالک تیک و یا دوئالیسم اهورا و اردشیر
را
به شکل دیالک تیک و یا دوئالیسم خدا و خداوند
بسط و تعمیم داده است.
۸
سؤال این است
که
خون جاری از گوشه ابروی جوان ژنده پوش
چه ربطی
به
خدا و خداوند
(اهورا و اردشیر)
دارد؟
۹
برای دادن جواب به این سؤال
باید پرسید:
دیالک تیک و یا دوئالیسم خدا و خداوند
مشخصا
به چه معنی است؟
۱۰
خداوند
(مثلا خدایگان آریامهر، آیة الله خمینی)
عالی ترین نماینده طبقه حاکمه
است.
اخوان
طبقه حاکمه را پست تر از لای و لجن قلمداد می کند
و
به چالش انقلابی می کشد.
۱۱
خدا
انعکاس آسمانی - انتزاعی
خداوند
(طبقه حاکمه)
است.
اخوان
تصویر آسمانی طبقه حاکمه را هم پست تر از لای و لجن قلمداد می کند
و
به چالش انقلابی می کشد.
خون جاری از گوشه ی ابروی مرد
لای و لجن
را
به جای
خدا و خداوند
آلوده وحشت و شرم می کند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر