فنومنولوژی (۵) (بخش آخر)

 

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

 شین میم شین

II

فنومنولوژی بمثابه جریان فلسفی بورژوائی واپسین آلمانی

ادامه

۱

·       فنومنولوژی پیگیر و قاطع عبارت است از ایدئالیسم ذهنی که ـ از لحاظ تمایل به سوبژکتیویسم ـ دست کمی از امپیریوکریتیسیسم ندارد.

۲

·       فنومنولوژی تقریبا همزمان با امپیریوکریتیسیسم پا به عرصه وجود نهاده و حتی ـ از لحاظ بی بند و باری اسلوبی ـ دست آن را از پشت بسته است.

·       مراجعه کنید به کریتیسیسم، امپیریوکریتیسیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری.

۳

·       خصلت ایدئالیستی ـ ذهنی اصلی فنومنولوژی اغلب نادیده گرفته می شود.

·       مراجعه کنید به ایدئالیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری.

۴

کله منس برنتانو

(۱۷۷۸ ـ ۱۸۴۲)

نویسنده آلمانی

از نمایندگان اصلی رومانتیک هایدلبرگ

مؤلف آثار متعدد

·       برای اینکه هاسرل ـ به پیروی از بولزانو و برنتانو ـ اسلوب و یا متد فنومنولوژیکی خود را در چالش با پسیکولوژیسم (روانشناسی گرائی) در منطق تدوین کرده است. 

برنارد بولزانو

(۱۷۸۱ ـ ۱۸۴۸)

کشیش کاتولیکی،

ریاضی دان،

فیلسوف ایتالیائی

۵

·       اگر در چارچوب منطق صوری بمانیم، متد فنومنولوژیکی هاسرل ـ از لحاظ تکامل منطق و آزاد سازی آن از طرز تفکر پسیکولوژیستی ـ پیشرفتی محسوب می شود.

۶

·       فنومنولوژی تنها سرسپرده و گوش بفرمان قوانین فلسفه بورژوائی در عصر امپریالیسم است که گرایش اصلی اش را ایدئالیسم ذهنی تشکیل می دهد.

۷

ارنست ماخ

(۱۸۳۸ ـ ۱۹۱۶)

فیزیکدان، فیلسوف و علمتئوریسین اطریشی

از مؤسسین امپیریوکریتیسیسم

از راهگشایان تئوری هیئت و روانشناسی هیئت

·       نقد لنین در اثر او تحت عنوان «ماتریالیسم و امپیریوکریتیسیسم» از ایدئالیسم ذهنی ماخ و طرفداران او، نشاندهنده خصلت اصولی مجموعه فلسفه بورژوائی از آغاز  بحران عمومی سرمایه داری است و آن در مورد فنومنولوژی نیز صادق است.

۸

·       هیچ کدام از جریانات فلسفی بیشمار بورژوائی نمی تواند در مقابل انتقاد بنیادی لنین تاب مقاومت داشته باشد.

·       این امر را می توان در مورد فنومنولوژی بوضوح دید.

۹

·       هاسرل خیال می کند که او با مورد بررسی قراردادن «شیئی ـ نظری» عمل روح (شعور) و با پرهیز از بررسی پسیکولوژیکی آن، عرصه شعور را پشت سر می گذارد.

۱۰

·       به عبارت دیگر او خیال می کند که وقتی شیئیت پدیده ای را هم بمثابه جزء لاینفک روند شناخت و هم بمثابه ساختار ماهوی واقعیت عینی مطرح می سازد، دست رد بر سینه هر نوع سوبژکتیویسم می زند.

۱۱

جورج برکلی

(۱۶۸۵ ـ ۱۷۵۳)

اسقف، تئولوگ (فقیه)، امپیریست و فیلسوف ایرلندی ـ انگلیسی

مؤسس ایدئالیسم ذهنی

·       یک همچو برخوردی اما (همانطور که لنین در مثال امپیریوکریتیسیسم نشان می دهد) فقط واریانت جدیدی از ایدئالیسم ذهنی کلاسیک برکلی است که هدفش سرپوش نهادن بر تضاد ماده و روح (وجود و  شعور) و ( لذا تضاد ماتریالیسم و ایدئالیسم)  است. 

۱۲

ژان - پل سارتر

(۱۹۰۵ ـ ۱۹۸۰)

فیلسوف، اگزیستانسیالیست، رمان‌ نویس، نمایش ‌نامه‌ نویس

 و منتقد فرانسوی

 

·       هاسرل با متد فنومنولوژیکی نه تنها بر اگزیستانسیالیسم آلمانی، بلکه همچنین بر اگزیستانسیالیسم فرانسوی (مارلو پونتی، سارتر) تأثیر ماندگاری بجا گذاشته است.

·       مراجعه کنید به فلسفه حیات، اگزیستانسیالیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری.

 

پایان