فصل بیستم
توسعه علوم طبیعی و فلسفه بورژوائی واپسین:
فیزیک، بیولوژی، روانشناسی
جان ارپن بک
اولریش روزه برگ
برگردان شین
میم شین
پیشکش به
هوشنگ قربان
نژاد
بخش دوم
فیزیک
ادامه
18
·
تفکر مکانیکی قرن 17 و موفقیت های
مکانیک کلاسیک در توضیح حرکات مکانیکی اجرام سماوی، سرانجام به ماتریالیسم مکانیکی
معطوف به علوم طبیعی قرن 18 منتهی شد که تا قرن 19 و بخشا حتی تا قرن 20 مؤثر بوده
است.
19
اقلیدوس (300 ق. م.)
ریاضی دادن یونانی
اهل اسکندریه
·
اهمیتی که هندسه اقلیدوسی برای
تأملات فلسفی راجع به مکانیک داشت، همان اهمیت را مکانیک نیوتونی (مکانیک کلاسیک)
برای بازتاب های فلسفی توسعه فیزیک در قرن 19 داشته است.
20
اسحاق نیوتون (1642 ـ
1727)
فیزیکدان، ریاضی دان،
ستاره شناس، کیمیاگر،
فیلسوف و کارمند دولتی
سرگردان میان تئولوژی
طبیعی، علوم طبیعی و فلسفه
·
خود نیوتون امیدوار بود که توضیح
پدیده های طبیعی که خصلت جا به جائی (حرکت مکانیکی) ندارند، به کمک متد او و یا به
کمک متد های مشابه متد او، امکان پذیر باشد.
21
·
تحت سلطه ماتریالیسم مکانیکی، از
برنامه ی پژوهشی محق فیزیک، اعتقاد تزلزل ناپذیری تشکیل شد که به علوم طبیعی
چسبیده بود.
22
جیمز کلرک ماکس ول (1831 ـ
1879)
فیزیکدان اسکاتلندی
مؤسس معادلات ماکس ول
·
پس از وقوف به این مسئله که گرما،
نتیجه ی ماکرو فیزیکی حرکات تعد بیشماری از اوبژکت های میکرو فیزیکی است، این
اندیشه در اذهان تشکیل شد که در الکترو دینامیک ماکس ول برای پدیده های الکترو
مغناطیسی، مدل های مکانیکی پیدا شده است.
23
·
برای بسیاری از فیزیکدانان انتقادی
ـ اسلوبی قرن 19، از قبیل کیرش هف، هلم هولتس، هیرتس و غیره، نظرات متافیزیکی
ماتریالیست های مکانیکی، جذابیت داشت.
·
(متافیزیکی یعنی ضد دیالک تیکی. مترجم)
24
·
حضرات خیال می کردند که کلیه
تغییرات در طبیعت ـ نهایتا ـ نتیجه جا به جائی مکانیکی ذرات لایتجزا و تأثیرات
متقابل آنها (قوا) ست.
25
هرمان لودویگ فون هلم هولتس
(1821 ـ 1894)
فیزیکدان
فیزیولوگ المانی
·
هرمان هلم هولتس منشاء کلیه پدیده
های طبیعی را در قوای جاذبه و دافعه لایتغیر می دانست که وابسته به فاصله چیزها ست
و لذا از درک مفهومی ضرور طبیعت دم می زند.
·
(هلم هولتس، «راجع به بقای قوا»، 1847)
26
·
بدین طریق مسائل زیر به مقام
اعتقادات جهان بینانه بی چون و چرا ارتقا داده می شدند:
الف
·
درک منسوب به نیوتون از زمان
·
(زمان اقلیدوسی مطلق درخود و زمان نسبی)
ب
·
درک منسوب به نیوتون از مکان
·
(مکان اقلیدوسی مطلق درخود و مکان نسبی
پ
پیر سیمون لاپلاس
(1749 ـ 1827)
ریاضی دان و ستاره شناس فرنسوی
صاحب نظر در زمینه تئوری احتمالات
·
درک دترمینیسم و درک علیت تعمیم
یافته از مکانیک توسط لاپلاس
·
(تعین روشن از قبل تعیین شده ی کلیه حوادث و
تصادف به مثابه معیار عدم شناخت کلیه شرایط آغازین و جانبی.
·
به عبارت دیگر به مثابه معیار بی لیاقتی
انسان ها به حل مسائل ریاضی بغرنج)
·
مراجعه کنید به دترمینیسم و
ایندترمینیسم، اصل قابل شناخت بودن واقعیت عینی
در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
ت
·
جدائی ماده از حرکت با توجه به
ادعای مبتنی بر جوهر ماده
27
در پکن
·
درک معیوبی از بازتاب های فلسفی
توسعه فیزیک میان فیزیکدانان رواج داشت.
·
علیرغم تصریحات هگل مبنی بر این که
جهان عبارت است از «روند های بغرنج که در آن، چیز های بظاهر ثابت و به همان سان هم،
تصاویر فکری آن چیز ها در ذهن آدم ها، یعنی
مفاهیم، در تغییر لاینقطع اند، در پیدایش و زوال اند که در آن (جهان) با
کلیه تصادفیت ظاهری و علیرغم عقبگرد های لحظه ای، نهایتا توسعه پیش شتابنده
(بالنده) چیره می شود.»
28
ایمانوئل کانت (1724 ـ 1804)
برجسته ترین نماینده فلسفه کلاسیک آلمان
«افکاری راجع
به ارزیابی حقیقی قوای زنده» (1746)
«بررسی هائی راجع
به پیدایش روز و شب در چرخش زمین حول مدارش و ...» (1756)
«مسئله پیر
گشتن زمین بلحاظ فیزیکی» (1754)
«تاریخ عمومی
طبیعت و تئوری آسمان» (1755)
·
تا قرن 19 و بخشا حتی تا قرن 20،
برای فیزیک، علیرغم فرضیه کانت و لاپلاس راجع به منشاء سیستم سیارات، این نظر
اعتبار داشت که جهان «مجموعه ای متشکل از چیزهای اتمام یافته» و تأثیرات متقابل
دینامیکی آنها ست.
·
(مارکس و انگلس، «کلیات»، 1956، جلد 21، ص
293)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر