شعری از مجید نفیسی (16)

مرگ گئومات

ادامه

·        هرودت دروغ می گوید

·        نام برادر کامبیز، «تن ـ بزرگ» بود، نه هیولا

·        و کوروش در بستر مرگ او را

·        فرماندار بلخ، خوارزم و پارت کرده بود.

·        یک بار مجوسی به نام اسپندداد که به دستور تن ـ بزرگ

·        به پادافره ی گناهی تازیانه خورده بود

·        به مصر رفت و به کامبیز گفت

·        که برادرش در اندیشه ی کشتن او ست:

·        «اگر حرف مرا باور نداری

·        او را به مصر فراخوان

·        تا ببینی که نخواهد آمد.»

·        کامبیز برادرش را از بلخ به مصر خواند

·        اما او بهانه ای آورد و نیامد.

·        اسپندداد بار دیگر او را به توطئه چینی متهم کرد

·        اما مادر کامبیز، که اوماتی نام داشت نه کاساندان

·        از کامبیز خواست که سخن او را باور نکند.

·        کامبیز در ظاهر اندرز مادر را پذیرفت

·        ولی در باطن به حرف اسپندداد عمل کرد

·        و تن ـ بزرگ را برای بار سوم به مصر فراخواند.

·        سرانجام برادر به نزد کامبیز آمد

·        و او در ظاهر برادرش را در بر گرفت

·        ولی دور از چشم مادر نقشه ی قتل او را ریخت.

·        اسپندداد به کامبیز گفت:

·        «مرا به گناه دروغگویی به زنجیر کش

·        و در حضور مادرت به قتل محکوم کن

·        اما پنهانی برادرت را به جای من بکش.

·        من رخت تن ـ بزرگ را خواهم پوشید

·        و چون شبیه او هستم

·        هیچ کس از قتل برادرت آگاه نخواهد شد

·        و همه مرا به جای او خواهند گرفت.»

·        کامبیز طرح اسپندداد را پسندید

·        و برادرش تن ـ بزرگ را واداشت

·        تا سبویی از خون گاو را سر بکشد و بمیرد

·        و نقش خود را به اسپندداد مجوس بدهد.

·        این راز سال ها از مردم پنهان ماند

·        و تنها سه تن از خواجگان کامبیز از آن آگاه بودند.

·        بدین سان اسپندداد به بلخ فرستاده شد

·        تا به جای تن ـ بزرگ فرماندار آن سرزمین شود.

·        پنج سال گذشت تا اوماتی از سوی خواجگان

·        از مرگ پسر و خیانت اسپندداد آگاه شد

·        و از کامبیز خواست تا مرد مجوس را به او بسپارد

·        اما چون کامبیز درخواست مادر را نپذیرفت

·        اوماتی نفرینش کرد و در حضور او

·        جامی از زهر را سرکشید و مرد.

·        یک روز در بابل، کامبیز کاردی را برداشت

·        تا برای سرگرمی، چوبی را بتراشد

·        اما کارد به رانش فرو رفت

·        و او در اثر زخم کاری آن

·        پس از چند روز جان سپرد.

·        آنگاه دو تن از خواجگان کامبیز

·        اسپندداد مجوس را به تخت شاهی نشاندند

·        و او تا هفت ماه فرمان راند

·        تا این که هفت تن از آزادگان پارس

·        شبانه به خوابگاهش ریختند

·        و او چون هیچ جنگ افزاری با خود نداشت

·        پایه ی زرین میزی را شکست

·        و با آن به مقابله با آنها پرداخت

·        اما سرانجام با ضربه های کارد کشته شد.

·        از میان آن هفت تن توطئه گر

·        داریوش به شاهی برگزیده شد

·        زیرا اسبش به هنگام برآمدن آفتاب

·        با نقشه ای که از پیش کشیده بود

·        پیش از همه شیهه کشید

·        و سوارکار خود را به تخت شاهی نشاند.

«چکیده ی پارس نامه»

  اثر کتسیاس  

کتاب سیزدهم.

پایان

ویرایش از تارنمای دایرة المعارف روشنگری