پروفسور
دکتر هورست هولتسر
فصل هشتم
علوم اجتماعی / جامعه شناسی
برگردان شین میم شین
فصل هشتم
بخش ششم
فصل هشتم
علوم اجتماعی / جامعه شناسی
برگردان شین میم شین
فصل هشتم
بخش ششم
امپریالیسم
به مثابه سیستم ایدئال:
پارسون
پیشکش به
سرهنگ محمد علی مبشری
(تاریخ تیر باران
بیست و هفتم مهر ۱۳۳۳)
تالکوت پارسونس (1902 ـ 1979)
جامعه شناس امریکائی
تئویسین سرشناس (1945 ـ 1960)
تئوری های او:
تئوری عمل وولونتاریستی (اراده گرایی)
فونکسیونالیسم ساختاری
سیستم، اوولوسیون، شرایط انسانی
·
«ماکس
وبر و امیل دورکهایم جزو کلاسیک های بی چون و چرای تاریخ تئوری جامعه شناسی محسوب
می شوند.
·
اینکه با ماکس وبر و امیل دورکهایم
کماکان به همان سان برخورد می شود که با جامعه
شناسان معاصر، احتیاج به توجیه و توضیح ندارد.
·
اما رتبه بندی تالکوت پارسونس به
عنوان یکی از کلاسیک های جامعه شناسی، قابل بحث است»
·
(هابرمس،
«تئوری عمل کومونیکاتیو»، 1981، ص 297)
1
·
تالکوت پارسونس نه فقط از طرف
اکثریت اعضای انجمن جامعه شناسان جهان به عنوان یکی از کلاسیک های جامعه شناسی برسمیت
شناخته می شود، بلکه ضمنا ـ بویژه در آموزش رشته جامعه شناسی ـ از ارج بسزائی برخوردار
است.
2
·
پارسونس بویژه در زمینه ی توسعه ی جامعه
شناسی بورژوائی مدرن سهم بسزائی داشته است:
الف
·
او اولا میراث سن سیمون، کومته،
اسپنسر، دورکهایم و ماکس وبر را پا پیگیری خاصی حلاجی کرده و محتوای عملی ـ نظری،
سیستم ـ نظری و تکامل ـ نظری آنها را در فرم تحول یافته ای به ستون اصلی جامعه
شناسی مدرن بدل کرده است.
ب
·
ثانیا خود پارسونس مؤلف آثار سوسیولوژیکی
بیشماری بوده که «با توجه به سطح تجرید و تمایزمندی و دامنه اجتماعی ـ نظری و
سیستماتیک شان و ضمنا با توجه به برقراری پیوند با ادبیات عرصه های منفرد، بی رقیب
اند. »
·
(همانجا)
3
جان کالوین کولیج (1872 ـ 1933)
رئیس جمهور امریکا (1923 ـ 1929)
از حزب جمهوریخواه
·
در سال 1928، جان کالوین کولیج،
رئیس جمهور ایالات متحده امریکا و سخنگوی «معامله بزرگ» گسترش یابنده ی بی بند و
بار شعار زیر را بر زبان راند:
·
«معامله
(بیزینیس) امریکا، یعنی معامله»
·
(«ایالات
متحده امریکا»، 1976، ص 97)
4
·
پارسونس در همان زمان (سال 1921)
اندکی قبل در حین اخذ مدرک استادی از دانشگاه هایدلبرگ آلمان در بررسی ئی تحت
عنوان «کاپیتالیسم در ادبیات اخیر آلمان» می نویسد:
·
«هیچ
دلیلی وجود ندارد که مانع قبول این نظر باشد که بر اساس شرایط فعلی نتوان در طی
روندی مستمر به آن دست یافت که تقریبا به جامعه ایدئال شبیه باشد.»
·
(پارسونس،
«کاپیتالیسم در ادبیات اخیر آلمان» در مجله اقتصاد سیاسی 36، 1928، ص 660، ترجمه
هورست هولتسر)
5
·
پارسونس با این درک مبتنی بر «خوش
بینی امریکائی»، همه ذلت ها و فلاکت های زیر را نادیده می گیرد که تشکیل سرمایه
داری انحصاری امریکا، یعنی تشکیل امپریالیسم امریکا، پس از جنگ جهانی اول بر سر
اکثریت جمعیت کشور، بویژه طبقات زحمتکش و خانواده های شان می آورد:
الف
·
دیکتاتوری سود کنسرن ها را
ب
·
بیکاری فراگیر را
ت
·
تخریب کشاورزی کشور را
پ
·
تحریک توده های خرده بورژوائی و
اعضای طبقه متوسط بر ضد طبقه کارگر و خارجی ها را
6
·
تا اینکه جمعه سیاه در سال 1929، (بحران
در بازار ارز در 25 اکتبر 1929)، در رکود اقتصادی بزرگ، لرزه بر تار و پود جامعه امریکا
در می افکند و پارسونس را به تغییر سمتگیری وامی دارد.
·
البته نه بدان معنی که او از موضع
فکری اش فاصله گیرد:
·
«جامعه
مدرن می تواند در چارچوب کاپیتالیسم به تدریج تکمیل شود.
·
یعنی بر بنیانی که اکنون در آن قرار
داریم.»
·
·
پارسونس این امید را حفظ می کند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر