تحلیلی
از
فریدون ابراهیمی
شیخ
حسین انصاریان
سوره 2
نام سوره بقره
تعداد آيات 286
مدني
الم ﴿١﴾
ذَٰلِكَ
الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ ﴿٢﴾
الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ
وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ ﴿٣﴾
وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا
أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ ﴿٤﴾
أُولَٰئِكَ
عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٥﴾
در وحى بودن و حقّانيّت اين كتابِ با عظمت هيچ شكى نيست
سراسرش
براى پرهيزكارانْ هدايت است
آنان كه به غيب ايمان دارند و نماز
را بر پا
مى دارند و از
آنچه به آنان روزى داده ايم انفاق مىكنند
و آنان كه به آنچه به سوى تو و به
آنچه پيش از تو نازل شده،
مؤمن هستند
و به آخرت يقين دارند
آنانند كه از سوى پروردگارشان بر راهِ هدايت اند
و آنانند كه بر موانع راه سعادت پيروز اند.
1
الم
·
الم (الف لام میم) و امثالهم در آغاز
برخی سوره ها می آید.
·
محتوای این علائم رمز آمیز باید مستقلا
مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
2
ذَٰلِكَ
الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ
·
معنی تحت اللفظی:
·
در مورد این کتاب (قرآن کریم) شک و
تردید روا نیست.
·
این کتاب رهنمای متقیان (ترسندگان
از خدا) است.
·
سؤال این است که شک و تردید از چه
نظر؟
3
·
این سوره، مدنی است.
·
یعنی در مدینه «نازل» شده است.
·
یعنی پس از مهاجرت پیامبر از مکه
به مدینه «نازل» شده است.
·
اگر سوره های قرآن بنا بر تاریخ «نزول»
تنظیم می شدند، تحلیل آنها دقیقتر و علمی تر صورت می گرفت.
·
ولی چنین ترتیب تاریخی از آیات و
سور قرآن در دست نیست.
3
ذَٰلِكَ
الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ
·
این آیه قرآن ـ بسان خیلی از آیات دیگر
ـ در واکنش به انتقادات این و آن «نازل» شده است.
·
به احتمال قوی، کسانی در وحی منزل
بودن قرآن تردید کرده اند.
·
واکنش پیامبر و یا خدای کذائی به
این انتقاد به عمل آمده، همین است:
·
تردید مدارید.
·
این کتاب، چراغ راه است.
·
ولی نه چراغ راهی برای همه.
·
بلکه فقط برای کسانی که خداترس
هستند.
4
ذَٰلِكَ
الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ
·
پدیده پسیکولوژیکی ترس، همزاد همه مذاهب
و ادیان است.
·
ترس در همه مذاهب و ادیان ایدئالیزه
می شود.
·
ترس چه بسا حتی به درجه یکی از
سجایای اخلاقی اعضای همبود مذهبی ارتقا
داده می شود.
·
در رمان هائی که مؤمنین مسیحی به
رشته تحریر در آورده اند، از جهنم وحشت انگیزی گزارش داده می شود که مؤمنین در این
دنیا تجربه می کنند و نه هنوز در دنیای دیگر.
·
این اما به چه معنی است؟
5
ذَٰلِكَ
الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ
·
این بدان معنی است که تسکین روحی و
روانی حاصل از ایمان مذهبی، فقط یک طرف مدال است.
·
طرف دیگر این مدال، زندگی توأم با
ترس و هراس است.
·
یکی از فرم های بسط و تعمیم دیالک
تیک آه و افیون هم همین است:
·
مذهب دیالک تیک تسکین و ترس است.
6
ذَٰلِكَ
الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ
·
در این آیه ـ در هر صورت ـ تئوری شناخت اسلام عرض اندام می کند:
·
راجع به وحی بودن قرآن کسی نباید
تردید کند.
·
قرآن و یا پیامبر و یا خدای کذائی
به جای اثبات وحی منزل بودن قرآن با استفاده از محک تجربه (حافظ)، به نهی از تردید
در آن، می پردازد.
·
همین و بس.
·
یکی از دلایل کلاهبردار نامیدن
موسی و عیسی و محمد در عصر جدید در اروپا
هم همین بوده است.
7
ذَٰلِكَ
الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ
·
این آیه عملا به معنی نهی از تردید
پویا ست.
·
تردید پویا و مثبت اما موتور تفکر
است.
·
تردید مثبت و پویا آدمی را به تفکر
برمی انگیزد.
·
نهی از تردید و تفکر صفت مشترک همه
مذاهب و ادیان است.
·
ارتجاعی بودن مذاهب و ادیان آسمانی
نیز به همین دلیل است:
·
چون پیش شرط تغییر هر چیز، شناخت آن
چیز است و پیش شرط شناخت هر چیز، تفکر است و موتور تفکر، تردید مثبت و پویا ست.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر