پیشرفت (1)

پروفسور دکتر ولفگانگ پطر ایش هورن

برگردان شین میم شین   

·        پیشرفت به معنای فلسفی ـ سوسیولوژیکی (جامعه شناسی) آن به توسعه تاریخی جامعه بشری و یا عرصه های منفرد حیات اجتماعی از نازل به عالی اطلاق می شود، که بر بنیان معیارهای عینی قابل تعیین است.

1

·        اندیشه پیشرفت تاریخی، محصول نسبتا بعدی توسعه تاریخی و بازتاب فکری آن است.

2

·        تاریخ اندیشه ی پیشرفت با روشنگری بورژوائی آغازین   آغاز می شود.

3

·        فلسفه و تئوری اجتماعی پیشین، به مسئله ترقی تاریخی اصلا واقف نبود.

·        مراجعه کنید به ترقی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

4

·        اندیشه پیشرفت تاریخی تنها زمانی توانست فرم گیرد، که با ورود بورژوازی انقلابی پیشتاز به صحنه تاریخ، شیوه تولیدی ئی توسعه یافت و غالب آمد، که توسعه بی امان نیروهای مولده، اجتماعی کردن تولید، تحول ساختارهای اجتماعی و انفجار قالب تنگ شیوه های تولیدی عمدتا ایستای پیشین را به همراه آورد. 

 ·   (نباید فراموش کرد که اینجا سخن از بورژوازی آغازین مترقی و خردگرا ست و نه از بورژوازی واپسین ارتجاعی و خردستیز. مترجم ) 

·        مراجعه کنید به تفکر تاریخی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

5

·        نتایج مهم توسعه تفکر فلسفی ـ تاریخی بورژوائی در رابطه با مسئله  پیشرفت را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

الف

·        تفکر فلسفی ـ تاریخی بورژوائی به وجود پیشرفت تاریخی و توسعه ی بالنده بشریت به مرحله عالی تر باور دارد.

ب

·        تفکر فلسفی ـ تاریخی بورژوائی معیارهای این پیشرفت را ـ در تحلیل نهائی ـ در اصول فکری (ایده ای) می داند.

ت

·        البته نظراتی هم وجود داشته اند که توسعه کار دستی، کشاورزی، صنعت و همچنین مناسبات اقتصادی را نیز در این زمینه در نظر می گرفتند.

پ

·        تفکر فلسفی ـ تاریخی بورژوائی پیشرفت تاریخی را در نکات زیر می داند:

1

·        در قدرت انسانی

2

·        در استعداد انسانی به تسلط معقول بر جهان

3

·        در استعداد انسانی به تشکیل خردمندانه ی روابط اجتماعی.

ث

انواع نظرات بورژوائی آغازین راجع به تئوری پیشرفت اجتماعی

1

 کندرسه

·        نظرات عمدتا مکانیستی پیشرفت به نمایندگی  پرالت، تورگو، کندرسه

2

 ژان ژاک روسو (1712 ـ 1778)

نویسنده، فیلسوف، پداگوگ، طبیعت پژوه و کمپونیست

از تدارک بینندگان معنوی انقلاب فرانسه

·        نظراتی نیز به نمایندگی روسو، هردر، کانت، فیشته و هگل رواج می یابند که به خصلت مبتنی بر تضاد دیالک تیکی پیشرفت باور دارند.

3

·        تدوین و بنیانگذاری نظریه مارکسیستی پیشرفت تاریخی این گنجینه فکری را به خدمت می گیرد، توسعه اش می دهد و ضمنا آن را از موضع طبقه کارگر به چالش و نقد ماتریالیستی می کشد.

4

·        هگل نقطه اوج تفکر بورژوائی پیشرفت بوده است.

 

ادامه دارد.